Nga Isuf AVRECI
HISTORI NĖ VARGJE
I gjori
Isuf mejton,
Fole
njė vjershė tė mirė
Dalė
ngadalė si plak mendon
Fole
thjesht pėr Shqipėrinė
2
Dhe mejton
ditė e natė
Tė dalė
libra nė shkolla
3
Pėr ēiliminjtė
qė tė lejnė
Kur tė
rriten tė mėsojnė,
Mėmėdheut
t’i shėrbejnė
Se me
tė do lulėzojė
4
Shumė
shekuj vijnė e shkojnė
Atdheu
nė tirani,
Se kish
brenda tradhėtarė
Prandaj
s’kishin liri.
5
Po
tė urtėt e Shqipėrisė
Kishin
kohė qė shėrbejnė
Si
Hasani i Ēamėrisė
Tė
dy bashkė me Abdyl Benė.
6.
Nė
Stamboll kur i pyenė
Pėr
lebėr tė Shqipėrisė
Ju
a shkruan ABCENĖ
Pėr
njė natė ua stolisnė
7.
Edhe
Dovletit i thanė
Ka
tė qėnė Shqipėria
Katėrmijė
vjet mė parė
Na
e rrėfen historia.
8.
Po
Zoti nė kėtė jetė
Kėshtu
i bėn disa shkallė
Ngre
e unj cilin do vetė
Nė
gjithė popujt me radhė.
9.
Prandaj
dhe Skėnderbeu
Gjeti
e shkroi historinė
Turqisė
pushkėn ja ktheu
Dhe
mori pavarėsinė.
10.
Dhe
Ali Pasha Janina
Bėri
dhe kaqė kalara
Luftoi
deri n’Athinė
E
dinė gjithė dynjaja
11.
Mė
pas dhe Gjolekė Labi
Pėr
shpėtimin e mėmėdheut
Me
Turqinė luftė shpalli
Po
qe e fortė e e theu.
12.
Mė
nė fund flamurin shpalli
Ismail
Qemali vetė
I
ndritė shpirti e varri
Ja
trashėgofshinė djemtė.
13.
Dhe
dha lajm nė gjithė krale
Po
se latė Shqipėrinė
Do
tu shpall luftėn e madhe
Do
tė zhurit gjithėsinė.
14.
U
mblodhė edhe fuqitė
Dhe
delegatė dėrguan
Na
shėnuanė kufijtė
Pėrqark
nė gjithė truall.
15.
dhe
vendimi u firmos
pėr
tė bėrė Shqipėrinė
Dhe
Princ Vidi u dėrgua
Durrės
ēeli qeverrinė.
16.
Dot
pak kohė nuk shkoi
E
prishnė vendimnė prapė
E
prishnė ata dėrxhallo
Shqipėrinė
ta ndajnė prapė.
17.
Hodhė
krahė mė junanė
Vulosnė
Vorio Epirė
Ismail
Beu dėgjoi
Qė
prishnė prapė vendimnė
18.
Hipi
avullorit e shkoi
Shėtiri
gjithė Fėrnjinė
(mungojė
dy
vargje)
19.
Kaqė
mirė ė ndezi zjarrė
Sa
hėngėr shoqi shoqnė
I
dogj jeta anė e mbanė
Po
mbeti Italia nė Vlorė.
20.
Se
Vlora shumė ē’i pėlqente
Duke
pasur disa sende
Ajo
mendje ē’e gėnjente
Deshi
ta rrufis pėr vete.
21.
Italia
s’mendoi mirė
Miqėsisht
Vlorėn e zuri
Qe
i ndershėm qyteti ynė
Se
ishte ngritur flamuri
22.
Tė
urtėt mė kėmbė u ngrenė
Zyrtarisht
ia dhanė lajmnė
Tė
ikėsh tė na lėshosh vėndė
Se
me luftė s’na e ke marrė.
23
U
kthyen lajmė tė rreptė
Unė
prej Vlore nuk hiqem,
Se
e kam ndrequr vetė
Me
gjithė ushtri do tė digjem.
24
Osman
Haxhi jetėgjati
Gjithė
katundet i foli
Nė
Baēalla tė Dukatit
I
mblodhi e i betoi
25
Dhe
e bėnė nė “jeminė”(benė)
Gjithė
dėmet i pranojmė
Robėri
ndėn Italinė
Nuk
duam tė rrojmė.
26
Prapa
mori dy Qazimė
Si
gradoi mori malė
Nė
Beun bėnė betimnė
Dhe
me shumė kryetarė.
27
Dhe
dhanė lajm nė ēdo krahinė
Kush
ėshtė burrė, i zoti fesė
I
do atdheut fitimnė
Nė
kėtė luftė merr pjesė.
28
Gjithė
krahinat u ēkulė
Drejt
e drejtė nė luftė u nisnė
Dymijė
robėr u zunė
Ushtar
nga tė Italisė.
29
Tre
muaj netė dhe ditė
Qė
bėnin luftė tė rreptė
Sa
Italia mori frikė
Kėrkoi
paqe vetė.
30
se
kėshish milet s’kishin parė
qė
luftojnė me duvelė
me
dyfekt vrisn aroplanė
zbathur
kalonin mbi tela.
31
Ato
maja pėrmbi Vlorė
Vaditur
me gjak trimi
Ranė
disa djem dėshmorė
Pėr
ta mjaft qe fitimi.
32
kush
vdiq atje vdiq si burrė
I
mbeti me nder shtėpia
Si
humbet emri kurrė
Do
ja pėrmėndė historia.
33
Ata
dhe njė shokė kanė
Njė
luan Avni Rustemė
Nė
Paris vrau Esanė
Dhe
shpėtoi mėmėdhenė
34
O
Avni Libohoviti
Dragoi
i maleve tė larta
I
madh hyner qe dhe yti
Do
shkruhet me shkronja t’arta.
35
Kush
shėrben pėr mėmėdhenė
E
rrėfejnė historitė
Edhe
ndjesė do tė ketė
Tė
paprerė natė e ditė.
36
Ca
Korēarė tė krishterė
Kanė
qėnė fis kombėtar
Shėrbimet
qė kanė bėrė
Nė
tė pasm e nė tė parė.
37
Kryeqyteteve
tė huaj
Shtypnin
libra e historira
Se
Dudumi nuk e duaj
S’e
lij tė fiton liria.
38
Po
qenė burra pa frikė
Shėrbyen
si ish nevoja
Sa
arritėn n’Amerikė
Hapėn
banka me tė holla.
39
Erdh
ora nga Perėndia
Pėr
tė bėrė Shqipėrinė
Tiranė
u ngrit qeverria
Vunė
Reis dhe Kabinė.
40
Reiz
Haqif Pashė trimi
Dhe
Bumēin ministjerė
Nė
Lushnjė lidhnė bashkimnė
Muslimanė
e tė krishterė.
41
Zoti
Sulejman Delvina
Kryeministėr
i Kabinesė
Shėrbeve
pėr shqipėrinė
Emri
jot do mos vdesė.
42
Rrofsh
moj rrofsh se ē’i shėrbeve
Tė
drejtė e nise qėllimnė
Me
tė holla s’u gėnjeve
43
Njėmijė e nėntėqind moti
Dhe njėzetė bishti prapa
Shqipėrisė i ndihu zoti
U njoh nė gjithė rigata
44
Rrofsh o flamuri me shkabė
Rrofsh e u rritsh gjatė e gjerė
Rrofsh e fitofsh gjithė qarknė
Viset e tua tė tėrė.
45
Ju ēuna tė mos pėrtoni
Po shėrbeni natė e ditė
Pranė flamurit vraponi
Se ėshtė i bukur si dritė.
46
Po dėgjoni o vjershėtror
Tė kėndoni si bilbili
Se lindi lulja e parė
Na fali zoti lirinė.
47
Tė gjithė zogjtė kėndojnė
Qė kur doli Afėrdita
Ēuna e ēupa gėzojnė
Arrijtėn e u ēel drita.
48
Nise o burim i bardhė
Qė vadite Shqipėrinė
Shpejt ish mbjellė kjo farė
Qė bėn karpus nashtinė.
49
Shtype shkronja shqipėtare
Tani po zė e nxjerr fletė
Rrofsh e qofsh moj shėnjėtare
Na u trashėgofsh pėr jetė.
50
Po shiko mirė e hap sytė
Se ti ke barrė tė madhe
Do ndėrrohesh me ēdo fqinjė
Do japėsh e marrėsh lajme.
51
Shtet i ri tė falemnderit
Ngrite flamurin me shkabė
Si nė kohėn e Skėnderit
E nė pellazgė me radhė.
52
Ah tė rinj tė Shqipėrisė
Kudo luftojnė me kordhė
Si nga kurt i Persisė
Gjithė viset i mbrojnė.
53
Ish njė komb i forė shumė
Sa e gjithė bota i trembej
Me hile se si e ulė
Se dermani nuk i bėhej.
54
Shkoi shumė jetė e gjatė
Qė hiq mėmėdheu i gjorė
Si ato malet e larta
Qė dergjen nėnė borė.
55
Shumė shekuj voi atdheu
Nėnė ato zgjedha tė rėnda
Lavdi zotit prapė leu
Porsi foshnja nga e jėma.
56
Lindi po do pėr tė rritė
Po shikoni o kryetarė
Se mos u qeshin armiqtė
Siē qeshnė Esat Toptanė.
57
Po ta shikoni si nėnė
Qė ta rritni e ta lartoni
Mos shikoni pėr tė ngrėnė
Se pastaj nuk fitoni.
58
Se po zutė e haptė thesnė
Do ja bėni si Turqisė
Qė ish njė pyll i paprerė
59.
Po
tė zot e kishin zėnė
Nga
tė mundė tė rrėmbejnė
Dhe
ngopeshin me tė ngrėnė
Gjer
sa i nxuar themelė
60.
prandaj
mėmėdhe ynė
na
bėn porosi tė plota
djem
tė shikoni rrezikun
se
mos ju qeshin bota
61
se
unė e gjora gėzova
shiko
si mu zbardh fytyra
gjuhėn
time kur dėgjova
zyrtarisht
nėpėr zyra
62.
prandaj
bij tė shėrbeni
me
shtatė sy tė shikoni
dhe
me pushkė dhe me penė
pėr
Kombnė tė pėrparoni
63.
se
shiko krahėt e mia
se
si dergjen nėpėr fqinjė
Kosova
e Ēamėria
Nėnė
Grekun e Sėrbinė
64.
Ju
djema pushkėt rrėmbeni
Ti
bėni armikut ballė
Kėto
vise ti kėrreni
Pra
tė jini faqebardhė
65.
po
dhe qishat e xhamitė
dhe
ato t’i rregulloni
se
i kemi nga profitė
kush
ti ngasė t’i dėnoni.
66.
Teqera
e manastire
Ēdo
shtėpi e falėtore
Lipset
ti shikojmė mirė
Sa
tė na vijė pėr dore
67.
Se
ato kanė nevojė
P’ratė
jetėn e vėrtetė
Cilido
ta mejtojė
Pėr
shpirtin e xhanit tė vet.
68.
Juve
tė parėt e fesė
Ju
falem nderit e lartė
Kombi
ėshtė vėlla nė pjesė
Po
mos fusni propagandė.
69.
Ta
bėni mirė shėrbimnė
Sa
populli t’iu dėgjojė
Tė
zhdukni armiqėsinė
Tė
shėrbejnė dhe tė rrojnė.
70.
se
armiqėsia s’bėn miell
ajo
shėrben si lashtoi
e
drejta ėshtė si diell
zoti
profet e dėrgoi.
71.
Kam
t’iu them shumė e shumė
unė
i gjori me dėshirė
duke
mos e ditur fundnė
kaq
e fundoj me tė mirė.
72.
Kjo
vjershė u mbarua
Nė
njėzet e njė tė motit
I
gjori Isuf u mundua
Po
ndjesė i dhėntė Zoti.
73.
Kush
e polli nė pyeēin
Kėtė
vjershė me radhė
Mė
thonė Isuf Avreci
Dhe
Fterrė ma thonė fshanė.
Kjo
“Histori nė vargje” nė 73 strofa, ėshtė bėrė nga Isuf Avreci nė vitin 1921. E kam dėgjuar nga Sulo Hizmo nė vitin 1979 nė Vlorė dhe e kam shkruar. Ėshtė botuar edhe nė disa numra tė gazetės “Fterra
jonė nė vitin 1997.